Soru: Bazı arkadaşlarımız Cuma günü kerahet vaktinin olmadığını ve bu yüzden kuşluk namazının bu günde diğer günlerde kerahet vaktine tekabül eden vakitte kılınabileceğini söylüyorlar. Bu hususta gerekçe olarak öne sürülebilecek bir delil mevcut mudur? Bilgilendirmenizi bekliyoruz.

Cevap: Bilindiği üzere Peygamber Aleyhissalatü vesselam günün belli vakitlerini kerahet vakti olarak ta’yin etmiştir. Bu noktayı izah eden bir rivayet şudur: Ukbe b. Amir el-Cühenî’ den rivayet edilmiştir ki o şöyle dedi: Üç vakit vardır ki bu vakitlerde namaz kılmaktan ve ölülerimizi defnetmekten Resulullah Aleyhissalatü vesselam bizleri nehyetmişti:  Güneşin doğma vakti taki yükselene kadar, tam zirvede bulunmuş olduğu vakit ta ki batı tarafına meyledinceye kadar ve batmaya yakın olduğu vakit ta ki batana kadar”.[1] Bu ve bunun gibi rivayetler mezkûr vakitlerde her hangi bir gün ayrımı yapmaksızın namaz kılınamayacağını ifade etmektedirler. Bu hususta bizim mezhebimiz de bu hükmün gün ayrımı yapılmaksızın tüm günlere teşmil edilmesi gerektiğidir.

Cuma gününün istisna edilmesi meselesine gelince; İmam eş-Şafii  “el-Müsned” inde Ebu Hureyre (Radıyallahu Anh)’ den rivayet ettiğine göre o “ Cuma günü haricinde Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem günün yarısında (öğle namazı vakti girmeden önceki kerahet vaktinde) namaz kılmaktan bizleri nehyetti” demektedir.[2]

Buradan yola çıkan İmam eş-Şafii, Tavus, Mekhul ve İmam Ebu Yusuf gibi müctehidler Cuma günü için öğle vaktinde her hangi bir kerahetin söz konusu olmadığına kail olmuşlardır.  Bu hususta varid olan bir diğer rivayet de “ Cehennem Cuma günü dışında her gün tutuşturulur”[3] şeklindeki hadis-i şeriftir. Fakat Hanefi mezhebinin bu rivayetlerle amel etmemesinin gerekçeleri vardır. Bu gerekçelerin tek tek izah edilmesi yazının hacmini aşmasına ve konuyu maksadından çıkarmaya götüreceğinden dolayı burada izah boyutu işlenmeyecektir. Merak edenler et- Tehanevi’ nin “İ’lâu’-Sünen”  ine müracaat edebilirler.[4]

Bu meselede İmam Ebu Yusuf haricinde Hanefi mezhebi konu hakkında gelen istisnai rivayetleri daha sağlam olan rivayetlerle amel etmeyi terk etmemek için Cuma günü de dâhil kerahet vakitlerinin umumen her gün için geçerli olduğu görüşünü tercih etmiştir. Ne var ki, kuşluk namazını hiç aksatmayan kimsenin Cuma günü kuşluk namazını o vakte bırakması durumunda kerahet olmadığı görüşüyle ame edebileceği de söylenmiştir.


[1] Müslim, Sahih, “Müsafirin”, 293 vd.

[2] İmam eş-Şafii, el-Müsned  (Sindi tertibi ile) I/ 139, No: 408 Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut-Lübnan 1951

[3] Ebu Davud, Sünen, No: 1085

[4] Zafer Ahmed el-Usmani et-Tehanevi, İ’lau’s- Sünen, II/ 541- 543 Daru’l- Fikr, Beyrut- Lübnan 2001, B.I