Soru: Namaz kılma esnasında kimi zaman bulunduğumuz odada suret ve fotoğraflar bulunabiliyor. Bazıları meleklerin böyle bir odaya girmeyeceğini söylüyor, bu doğru mudur? Ve bu şekildeki bir odada namaz kılmanın fıkhi açıdan hükmü ne olur?
Cevap: Başta İmam Buhari olmak üzere diğer Kütüb-i sitte ashabının da içerisinde bulunduğu muhaddisler topluluğu Peygamber Aleyhissalatü vesselam’dan meleklerin suret bulunan bir eve girmeyeceklerini nakletmişlerdir.[1] Nitekim Aleyhissalatü vesselam efendimiz:
“لَا تَدْخُلُ الْمَلَائِكَةُ بَيْتًا فِيهِ صُورَةٌ” “Melekler kendisinde suret bulunan bir eve girmezler.”[2] Buyurmuştur.
Bu konuyla ilgili İmam Ebu Yusuf’ un “el-Asar” ında naklettiğine göre, Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bir keresinde evine suretli bir perde asmıştı. (Bundan dolayı) Cebrail (Aleyhisselam) gelmekte gecikti. Daha sonra geldiğinde Nebi Aleyhisselam ona “ Bana gelmekten seni alıkoyan neydi” diye sormuş ve Cebrail (Aleyhisselam): Biz (Melekler topluluğu) kendisinde köpek ve suretler bulunan bir eve girmeyiz” diye cevap vermiştir.[3]
İmam Muhammed de “Kitabu’l-Asl” ında bu konuyla ilgili şunları söylemektedir: Kişi namaz kılarken önünde başları kesilmiş suretler bulunacak olursa namazına hiçbir zararı olmayacaktır. Çünkü bunlar suret olarak değerlendirilmezler. Şayet kendisinde suretler bulunan bir örtü kişinin secde mahallinin önünde bulunacak olursa bu mekruh olacaktır. Ancak bu şekildeki bir örtü kıble mahallinin ters istikametinde evin kapısında bulunacak olursa kıble tarafında olduğu kadar bir keraheti olmayacaktır.
Kişi şayet üzerinde suretler bulunan bir elbise ile namaz kılacak olsa namazı tamam olmakla birlikte mekruh olacaktır. Kıble tarafında suretler bulunan bir evde de namazın hükmü aynı şekilde mekruhtur.
Şayet bir kişi, üzerinde suretler bulunan bir halı üzerinde namaz kılacak olursa namazı mekruh olacaktır. Fakat halı üzerinde resim bulunduğu halde o halı üzerinde kılınan namaz, kıble tarafında bulunduğu halde kılınan namazdan daha ehvendir. Çünkü halı hususunda ruhsat vardır.[4]
Özetle iki durumda namaz mekruh olmayacaktır:
- Suretin kıblenin ters istikametinde kalacak şekilde kılan kişinin arkasında kalması
- Suretin kılan kişinin ayaklarının altında kalması… Bu ihtimallerin dışında namaz mekruh olacaktır.[5]
[1] Buhari, Sahih, No: 3224
[2] Buhari, Sahih, No: 5960
[3] Ebu Yusuf, Kitabu’l- Asar, s. 201, No: 905 Daru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut- Lübnan
[4] Muhammed b. Hasen eş-Şeybâni, Kitabu’l- Asl, 204-205 Alemu’l-Kütüb, Beyrut, 1990, B.I
[5] Alauddin el- Kâsânî, Bedaiu’s- Sanai’, I/116 Daru’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut- Lübnan 1986, B.II