Soru: Hocam bazen gusül abdesti alıyoruz. Bittikten sonra banyodan çıktığımızda vesvese midir bilmiyorum ama bazı yerleri yıkamadığımızı düşünüyoruz. Bu durumda tekrardan gusül mü almalıyız yoksa sadece o yeri yıkamakla guslümüz tamam olmuş olur mu?

Cevap:  Bu soruyu cevaplandırırken Öncelikle şunu belirtmekte fayda mülahaza etmekteyim: Abdest veya gusül alan kişi şayet soruda belirtilen ve vesvese emareleri anlamına gelen bu durumu ilk kez yaşıyorsa dönüp azasını tekrardan yıkamalıdır. Lakin bu hal kendisinde daimileşmiş ise bu tam anlamıyla vesvese manasına geleceği için şüphe ettiği azasını kuru kalması pahasına da olsa yıkamamalıdır. Çünkü bu tarz vesveseler aslına bakıldığında Şeytanın, dinine ve ibadatına dikkat eden insanları bu dikkatlerinden yıldırma operasyonudur. Bunun için, böyle tuzaklara alet olup Şeytanın entrikalarına prim vermemelidir. Tabi ki bu bahsettiğimiz ayrım abdest esnasında arız olan şüphe ile ilgilidir. Yoksa abdestten sonra bu şekilde insana arız olan şüpheye hiç mi hiç aldırış edilmemelidir. Zira her kim abdestsizlikte şüphe ederse o kişi abdestli sayılmaktadır.[1]

Diğer bir husus da kişinin abdest veya guslünden sonra –vesvese hali dışında- kuru olduğuna kanaat getirdiği yeri yıkamasının caiz olmasıdır. Çünkü bizim mezhebimiz Hanefi mezhebine göre vilâ/ yıkamayı kesinti olmaksızın peş peşe yapmak şart değildir. Buna göre, bir kişi guslünden veya abdestinden sonra yeni bir gusül veya abdest almaksızın sadece kuru kalan azasını yıkayabilir ve bununla da gusül ve abdestini tamamlamış sayılır. Bu konuyla ilgili olarak, abdestten sonra azayı yıkamanın caiz olmayacağına delil getirilen Peygamber Aleyhissalatü vesselam’ ın ayaklarında kuru yer kalan bir kısım sahabeye abdestlerini iade edip yeni baştan almalarını emrettiğini ifade eden rivayet[2] muhaliflerin iddialarını ispata kâfi değildir.

Ayrıca bu konuda Hanefi mezhebinin abdesti veya guslü bir çırpıda almanın gerekli olmaması şeklinde olan hükmünü teyid eden rivayetler vardır. Mesela, bir adam abdest almış ve ayağının üst kısmında kuru yer kalmıştı. Resulullah Aleyhissalatü vesselam ona abdestini tamamlamasını emretti.[3] Başka bir rivayette Abdurrahman b. Avf (Radıyallahu Anh) Peygamber Aleyhisselam’ a “Cariyelerimle cinsi münasebette bulunduğumda ehlim beni kıskanıyor demiş, Efendimiz de ona “Bunu nereden anlıyorlar diye sormuştu. İbnAvf’ da “Gusl almamdan” diye cevap verince Efendimiz ona ehlinin yanında sadece başını yıkamasını namaz vakti gelince de sair azalarını yıkamasını emretmişti. [4]

[1] Bkz. Şeyh Nizam, el-Fetava’l-Hindiyye, I/15 Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut-Lübnan, 2000, B.I

[2] İbn Abdilhadi, el- Muharrer fi’l-Hadis, s. 53 No: 62 Daru’l-Ata, Suud, 2001, B.I

[3] İbn Dakik el-İd, el-İlmam fi Ma’rifeti Ehadisi’l-Ahkâm, II/ 12 Daru’l-Muhakkak

[4] Ali el-Kari, Fethu Babi’l-İnaye, I/ 38 Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut-Lübnan 2009, B.I